نقش مراکز تحقیق و توسعه‌ی (R&D) در نظام نوآوری
الموضوعات :محسن کشاورز 1 , محسن رحيمی 2 , مجيد سليمي 3
1 - دانشگاه تهران
2 - دانشگاه تهران
3 - دانشگاه علامه طباطبایی
الکلمات المفتاحية: تحقيق و توسعه, نوآوري, نظام ملي نوآوري, رشد اقتصادي,
ملخص المقالة :
يکي از عوامل مهمي که منجر به ايجاد شکاف بين کشورها شده است، تفاوت در توانمندي آن ها در انجام نوآوري مستمر در تمامي ابعاد سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي مي باشد. با توجه به رشد سريع فنّاوري در دو دهه ی اخير و پيش بيني اين روند در آينده، بي‌شک اگر تمهيدات مناسبي انديشيده نشود، با گذشت زمان بر وسعت اين شکاف افزوده خواهد شد. يکي از راه‌هاي مقابله با اين چالش، افزايش توانمندي نوآوري در كشور از طريق افزايش فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه‌ی در بخش‌هاي مختلف اقتصادي مي-باشد. تجارب جهاني نشان مي دهد، کشورهايي که در زمينه تحقيقات، بيشترين هزينه را متحمل شده اند، آنهايي هستند که صاحب فناوري و صنايع پيشرفته اند. از اين رو هدف مقاله ي حاضر، بررسي نقش مراکز در نوآوري و روش تحقیق به کار رفته برای آن، تحلیل استنادی می باشد. یافته های به دست آمده نشان می دهد که براي انجام نوآوري موفق، بايد تعامل مناسبي بين اجزاء اصلي «نظام ملي نوآوري» يعني دولت، صنعت، دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشي از طريق گسترش فعاليت‌هاي تحقيق و توسعه و کاربردي کردن نتايج تحقيقات، وجود داشته باشد. بنابراین می توان این گونه نتیجه گیری کرد که بين تحقيقات و نوآوري و در نتيجه ميزان پيشرفت حقيقي در تمامی کشورهای دنیا و به ویژه در کشور ما رابطه مستقيم وجود دارد. در این راستا بايد با اتخاذ سياست‌هاي مناسب، موانع پيش روي پژوهش و نوآوري در کشور (که در این مقاله به برخی از آن ها اشاره شده است) برداشته شود.
ايازي، محمد و قديريان، حسينعلي، معرفي مدلي ساده و کاربردي براي تصميم¬گيري در مراکز تحقيق و توسعه، فصلنامه سياست علمي پژوهشي رهيافت، شماره 36، صص 39-44، تابستان، 1384.
2. جلال¬آبادي، اسدالله و طاهري، افسانه، شاخص¬هاي مهم تحقيقاتي در ايران و جهان، فصلنامه سياست علمي پژوهشي رهيافت، شماره 33، صص 59-70، پاييز 1383.
3. حيدري، حسن، نظام ملي نوآوري به¬عنوان چارچوبي براي تحليل نوآوري: رويکردي نظري، فصلنامه پژوهش‌هاي ايران، شماره 33، صص 129-163، زمستان 1386.
4. شيخان، ناهيد و رضازاده، حجت¬الله، دسترسي کارآفرينان به نتايج تحقيق و نوآوري در کشورهاي منتخب، فصلنامه سياست علمي پژوهشي رهيافت، شماره 35، صص 104-111، بهار 1384.
5. عبدلي، قهرمان، نظام ملي نوآوري، ابداعات و جهش اقتصادي، فصلنامه پژوهش‌هاي اقتصادي ايران، شماره 31، صص 103-126، تابستان 1388.
6. فهيم¬ يحيايي، فريبا، نقش قوانين حمايتي در نظام تحقيق و توسعه‌ی کشور، مجموعه مقالات دومين سمينار علم، فناوري و توسعه، تهران، دانشگاه صنعتي اميرکبير1372.
7. قانعي¬راد، محمدامين، نظام علمي کشور در برنامه سوم توسعه، خبرنامه تحقيقات وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، شماره 4، صص 2-4، بهار، 1379.
8.. کميجاني، اکبر و معمارنژاد، عباس، اهميت کيفيت نيروي انساني و R&D (تحقيق و توسعه) در رشد اقتصادي ايران، فصلنامه پژوهشنامه بازرگاني، شماره31، صص 1-31، تابستان 1383.
9. وجداني طهراني، هديه و رکن¬الدين افتخاري، عبدالرضا، سنجش اثربخشي سرمايه¬گذاري¬هاي تحقيقاتي و فيزيکي بر ارزش افزوده بخش صنعت و معدن، فصلنامه مدرس علوم انساني، صص 245-264، تابستان 1384.
10.¬¬¬ Fagerberg J., what do we know about Innovation? Lessons from the TEARI Project, Center for Technology, Innovation and Culture, University of Oslo, 2004.
11. Jones, ch, R&D Based Model of Economic Growth, Journal of Political Economy, 103, PP 739-784, 2009.
12. Lam, A and Lundvall, B., The Learning Organization and National Systems of Competence Building and Innovation. Alborg University, 2004.
13.¬ Rodriguez,A. (R&D), Spillovers, Innovation Systems and the Genesis of Regional Growth in Europe, BEER paper, October, pp 1-32.